تبیین رفتار مصرف کنندگان خانگی ماهیان پرورشی در شهر تهران

با تکمیل اطلاعات پرسشنامه ای از 295 خانوار مناطق 22 گانه شهر تهران در سال 1387 میزان و رفتار مصرف ماهی آنان بررسی شد. پس از بررسی آمارهای توصیفی و تحلیل استنباطی آماره های ناپارامتریک، فرضیات تحقیق نیز آزمون شد. اگر چه مصرف آبزیان در اولویت آخر مصرف بین پروتئین های حیوانی قرار دارد اما در دهه های اخیر رشد مصرف آن در ایران از همه پروتئین های حیوانی بیشتر است. ماهی قزل آلا در اولویت اول مصرف و بعد از آن کپورماهیان پرورشی قرار دارند. بالاترین انگیزه خرید بدلیل ارزش غذایی آبزیان است. بطور متوسط 2/33 درصد خرید را ماهیان پرورشی تشکیل می دهند. اولین مراجعه برای خرید نیز بر اساس کنجکاوی شخصی صورت گرفته است. 59 درصد خریداران علاقه مند به بسته بندی ماهی اند و درج ارزش غذایی روی بسته را بالاترین اولویت می دانند. آنها ماهیان شمال را تازه تر از ماهیان جنوب و ضایعات ماهیان پرورشی را کمتر از ماهیان وحشی می دانند. از نظر آنان ماهی قزل آلا پاک تر از کپور ماهیان پرورشی است و در مورد خواص ماهیان پرورشی اطلاعی ندارند و طعم تمام آنها را یکسان نمی دانند. در این تحقیق عوامل موثر بر خرید ماهی شناسایی شدند و اولویت های اصلی مشخص گردیدند. کیفیت، مزه، بو و منبع پروتئینی به ترتیب اولویت های اصلی خرید ماهی شناخته شدند اما در مورد آنهایی که فقط ماهی پرورشی مصرف می کنند به ترتیب کیفیت، بو، مزه و تیغ اهمیت دارد. تحقیق، گرایش انواع مصرف کنندگان شهر تهران را نیز مورد بررسی و مقایسه قرار داده است. شهروندان تهرانی مهمترین عامل مصرف را زنده فروشی و کاهش قیمت می دانند و بهداشت، بو و تهویه محیط فروش برایشان خیلی اهمیت دارد. مهمترین عامل خرید گونه های پرورشی کیفیت و تازگی آنهاست و در بین مکان های خرید بیشتر علاقه مند خرید از ماهی فروشی ها هستند. با توجه به افزایش سهم و رشد مصرف ماهی در ایران نسبت به سایر پروتئین های حیوانی آگاهی از رفتار مصرف کننده و پایش مستمر تحقیقات بازاریابی در این زمینه می توان علاوه بر رواج شیوه های عرضه شناسایی شده و مطلوب، به تدوین و بهبود استراتژی های بازاریابی کشور بیشتر کمک نمود و با هدایت تولیدکنندگان در جهت رفع نیازهای مصرف کنندگان جهت ارتقای فرهنگ و مصرف ابزیان، تولیدی پایدار و برقراری جامعه ای سالم کوشید.